Beroepskeuzeonderzoek gaat om de persoon

In de loop van jaren heb ik voor veel cliënten een beroepskeuzeonderzoek uitgevoerd. Maar wat is nu een goed beroepskeuzetraject? En welke afwegingen spelen er om een goed resultaat te bereiken? In 2 artikelen vertel ik hier graag meer over.

In het eerste artikel ben ik ingegaan op de testfase van een beroepskeuzeonderzoek. En in dit artikel leg ik graag meer uit over de fase die daarna komt.

Aansluiting van de Persoon met passende Beroepen

Na bespreking van alle testuitkomsten ontstaat er helderheid over ‘wie de persoon is, wat die wil en wat die kan’. Nu zal de loopbaancoach, als arbeidsmarktdeskundige, de aansluiting naar passende beroepen en beroepssectoren moeten vinden.

Dilemma 3: Het vinden van de aansluiting van de testuitkomsten en passende beroepen/beroepssectoren is voor de coach vaak een pittige uitdaging. De klant is terecht nogal verwachtingsvol en hoopt soms op een ‘eureka’ ervaring. De vraag die zich aandient is, met welk resultaat je de klant tegemoet treedt om aan de verwachting(en) te voldoen. De realistische mogelijkheden zijn begrensd; je moet tenslotte rekening houden met de mogelijkheden en het opleidings- en kennisniveau.

Als loopbaancoach ken je vanuit je ervaring en discipline vele beroepen, maar waarschijnlijk niet meer dan 600. Vanuit mijn rol als functiebeschrijver, begreep ik echter dat er in werkelijkheid circa 3000 beroepen bestaan (als je beroepen die uit meerdere disciplines bestaan meetelt, zoals bijvoorbeeld het beroep ‘docent’ die vele tientallen varianten kent). Jaarlijks vallen er ook beroepen af en komen er nieuwe bij.

Hoe vind je dan passende beroepen?

Met behulp van slechts een zeer beperkt aantal specifieke beroepen-testapplicaties kun je een goed beeld krijgen van beroepen en beroepssectoren die er bestaan. Daar kun je voor de klant een beroepenselectie uit naar voren halen.
Daarnaast kun je deze selectie verder verbreden door op vacature zoekmachines, met de kennis die je over de klant hebt, naar mogelijk andere passende beroepen te zoeken. Het zoeken kost veel tijd maar bepaalt wel mede de kwaliteit van het resultaat. Je ervaart dan eveneens of er voor bepaalde beroepen voldoende vacatures zijn.

Het belangrijkste resultaat voor de klant is inzicht te verkrijgen in een redelijk aantal passende beroepen. Bij mijn aanpak worden er circa 25 beroepsvoorbeelden geselecteerd, die het meest bij de eerder gescreende persoonlijke kenmerken passen. Bij verdergaande screening let ik vooral op het realiteitsgehalte van de keuze; hoezeer de klant bij de functie-eisen past, de mogelijke bijscholingstijd, of er voldoende vacatures op de arbeidsmarkt bestaan, of de keuze wel aansluit bij de thuissituatie en ga zo maar door.

Extra toegevoegde waarde bij beroepskeuzeonderzoek

Naast het vinden van passende beroepen komen tijdens een traject vaak inzichten over ingetreden patronen naar boven. Tijdens gesprekken blijkt veelal dat dergelijke patronen de mogelijkheden en ontplooiing van de klant al jarenlang in de weg hebben gestaan. Voorbeelden zijn: veelal ‘onzekerheid’, maar ook ‘tobberigheid’, ‘wantrouwen’, ‘bescheidenheid’, ‘meegaandheid’, ‘conflict vermijding’, en zelfs ‘aardigheid’.

De openbaring uit deze patronen en bespreking van het ontstaan daarvan (vaak in de eerste levensjaren) wordt door vele klanten als een zeer welkome aanvulling op het beroepskeuzetraject ervaren. Bewustwording en aanpakken van een dergelijk ingetreden (naar mijn mening overlevings-) patroon (want je bent er immers niet mee geboren), biedt een eerste stap om de loopbaanontwikkeling een stevige boost te geven.

Ook het vergaren van een beeld van al die beroepen waarvoor je helemaal niets voelt, geeft verdieping maar ook een vorm van rust bij de keuzes die een klant maakt.