Help leerkracht het beste uit het beroep te halen

Wij kennen de verhalen, wij zien het regelmatig gebeuren. Heb jij het moeilijk als leerkracht, of sta je misschien zelfs op het punt om het op te geven? Onze ervaringen kunnen je helpen. Neem gerust eens contact op.

geschreven door: Wouter Fontein & Rolf Nijman

Het wordt tegenwoordig steeds moeilijker om gemotiveerde leerkrachten te vinden. En dat terwijl deze juist zó nodig zijn. Soms lijkt het wel alsof het belang van leerlingen boven het welzijn van en respect voor leerkrachten staat.

In een reeks artikelen geven wij onze kijk op dit onderwerp en proberen mogelijke oplossingen uit te diepen. We zijn begonnen met een inleiding in dit onderwerp en schreven enige tijd terug over de mogelijke redenen om het belang van leerlingen voor te laten gaan.

Wat kunnen oplossingen zijn?

Kleinere klassen

Zoals in onze vorige blog al gesteld: de klassen moeten kleiner. Het omslagpunt ligt bij 32 leerlingen voordat een klas gesplitst wordt. Hoe groter de klas, des te aantrekkelijker voor de directie in verband met de kosten. Een klas is vanaf ongeveer 26 leerlingen financieel gedekt, dus kleine groepen is voor een school letterlijk ‘onbetaalbaar’. Maar groepen van 28 tot 32 leerlingen is voor een docent – zeker met de huidige problematieken die er zijn bij leerlingen – eigenlijk niet werkbaar. De afgelopen jaren zijn veel leerlingen uit het speciaal onderwijs ingestroomd in het reguliere onderwijs zodat er veel leerlingen met specifieke (en vaak heftige problematiek) in de (volle) klas zitten.

De overheid heeft het al veel te ver laten komen waardoor het nu eigenlijk niet meer op te lossen is vanwege de grote tekorten aan leerkrachten bij veel vakken.

Maar wat vindt de overheid?

Fractieleider van het CDA dhr. Buma zegt op zaterdag 9 maart 2019 in het kader van de verkiezingen: “De bijstandsgerechtigden moeten (..) in deeltijd ondersteunende functies gaan vervullen in bijvoorbeeld de zorg, het onderwijs en de plantsoenendienst. Het gaat om banen “waarvoor je minder opleiding nodig hebt”. Bron: een interview met het AD.

Dit geeft wel aan hoe er over de problematiek in het onderwijs wordt gedacht. Tevens zei dhr. Buma in de aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten dat het ‘uitstekend gaat in het onderwijs’. Net zoals het gemak waarmee de minister praat over maatregelen om het tekort op te lossen.

De onderwijsministers Slob en Van Engelshoven zeiden dat het de bedoeling is werkloze leraren weer voor de klas te krijgen, parttimers aan te moedigen om meer uren te gaan werken, afgestudeerde studenten snel voor de klas te krijgen, onderwijsassistenten op te leiden tot leerkracht en iets te doen aan het ziekteverzuim. Bron: NOS.nl 25-08-2018.

Is lesgeven dan zo makkelijk?

Snel mensen voor de klas. Met een (ver)korte opleiding. Als het om chirurgen zou gaan of advocaten zouden we het lachwekkend vinden. In één van de volgende blogs zal ik deze vergelijking verder doortrekken.

Het docentschap is een serieuze en moeilijke baan die je niet ‘zomaar’ even kunt gaan doen. De uitval is niet voor niks schrikbarend hoog. Vijftig procent van de starters, opgeleid op de lerarenopleiding, stopt bijvoorbeeld binnen vijf jaar.

Ton van Haperen (docent economie en columnist zegt hierover in een gesprek met Paul van Liempt:

‘In Nederland vinden leerlingen de lessen die ze krijgen niet meer leuk en niet uitdagend genoeg.’ De kwaliteit van leraarschap neemt af, ondanks de goede bedoelingen van de docent. ‘Dit heeft hoofdzakelijk te maken met de inrichting van het onderwijssysteem.’

We verkeren onder andere in een bestuurscrisis waarin bestuurders geprikkeld worden om beslissingen te maken die niet in het belang zijn van het onderwijs. ‘De invoering van de lumpsum ligt hieraan ten grondslag, die is funest geweest voor het onderwijs.’ Toch kunnen we het bestuurders zelf niet aanrekenen. ‘Ik begrijp ze wel,’ zegt Van Haperen, ‘als ik bestuurder was zou ik hetzelfde doen.’ We moeten dus kijken naar de inrichting van het onderwijssysteem als zodanig. Bron: Beteronderwijsnederland.nl

Van vakdocent naar leraar/mentor/coach!

Een ander probleem is dat de lerarenopleidingen nog steeds de studenten voornamelijk opleiden voor vakdocent en niet voor ‘leraar/mentor/coach’. De vaardigheden om leerlingen daadwerkelijk te begeleiden, gesprekken voeren met ouders én leerlingen op de vele vlakken van de sociaal-emotionele ontwikkelingen en loopbaanbegeleiding, heeft op de opleidingen nog steeds geen prioriteit. Terwijl juist dit zo noodzakelijk is om de leerlingen verder te brengen.

Kortom, de problemen in het onderwijs zijn enorm. De bevlogenheid van de docenten en overige werknemers (laten we het slecht betaalde primair- en ondersteunend personeel niet vergeten!!) is indrukwekkend en bewonderenswaardig. Maar de overheid zal haar verantwoordelijkheden moeten nemen. Begin met de ‘lumpsum’ af te schaffen zodat het geld weer komt waar het moet komen, namelijk op de werkvloer. En niet bij de directies die uit angst vaak het geld oppotten, groot middenmanagement creëren en veelal zelf niet meer ‘met hun voeten in de modder staan’.

Het fundament van het onderwijsstelsel is ernstig verzwakt. We zullen de zaak opnieuw moeten gaan opbouwen, vanaf de grond. In het volgende blog zal ik hier dieper op ingaan, vanuit de visie van de ‘Golden Circle’ van Simon Sinek.