Het is de bedoeling dat je werk jou energie geeft. Dat het je groei en ontwikkeling oplevert. Helaas zien wij maar al te vaak dat dit niet het geval is. Soms zijn er duidelijke factoren waardoor iemand op het werk niet lekker in zijn/haar vel zit. Een slechte relatie met collega’s of met een leidinggevende, een negatieve sfeer op de werkvloer of werk moeten doen dat je misschien niet leuk vindt. Maar soms schuilt het feit dat je geen plezier in je werk hebt in een heel andere hoek…

Wat gaat er dan mis?

Het is veelal een kwestie van “over je grenzen heen gaan“. Bijvoorbeeld vanuit een te groot verantwoordelijkheidsgevoel, of door een buitenproportioneel verlangen naar complimenten.
Je verantwoordelijk voelen is natuurlijk goed en iedereen vindt het fijn een compliment te ontvangen. Maar dit kan ook té ver gaan, en juist negatief doorwerken. Het is dan vaak een stukje ‘oud zeer’ dat naar boven komt en van waaruit je acteert. Een stukje uit je jeugd, wat getriggerd wordt.

Gemis aan aandacht en positieve stimulering in je jeugd

Vaak zien wij bij cliënten die met een burn-out kampen, dat deze personen een enorme drang vertonen om zichzelf te bewijzen. Als wij dan met hen de diepte in gaan blijkt, dat de basis hiervoor zich al in hun (vroege) jeugd heeft ontwikkeld. Dan komt naar voren dat zij in hun kinderjaren te weinig aandacht, bevestiging of complimenten van ouders (met name de vader) hebben gehad.
Nu, ouder geworden, proberen zij die balans (meestal geheel onbewust) te herstellen. Dat gebeurt dan door veel meer te doen dan wat van hen wordt verwacht. Ook zien we vaak een enorme drang om anderen te willen helpen en diensten te willen verlenen. Het onbewuste doel is het streven naar complimenten en erkenning om de disbalans die in het verleden is ontstaan te herstellen. Dit kan een heel leven een rol spelen.

We zien dat te weinig complimenten, bevestiging of steun in de (vroege) kinderjaren later een negatieve uitwerking kan hebben op de factor; ‘je gelukkig en in balans voelen in het algemeen en in je werk’.

Een helder voorbeeld is het inspelen van ouders op een rapport wat een kind mee naar huis neemt. Over het algemeen is het een prima rapport met mooie cijfers. Echter, vaak reageren de ouders/opvoeders zich meer op de één of twee minder goede cijfers of onvoldoendes. Daarmee wordt het signaal naar een kind afgegeven, dat ondanks de goede cijfers het rapport niet goed genoeg is. De basis om het glas als half leeg te zien, in plaats van half vol, wordt dan al gelegd.

Kun je je ‘zelfvertrouwen balans’ als je ouder wordt zelf herstellen?

Het is heel moeilijk, maar zeker niet onmogelijk om als volwassene je zelfvertrouwen te doen laten groeien. We geven je hieronder enkele tips.

Erken het probleem

De eerste belangrijke stap is het erkennen (ontdekken) van de bron van die onzekerheid. Werd je geboren met onzekerheid?? Nee. Vraag je dan af wat er in je jeugd is voorgevallen wat als oorzaak van het gebrek aan zelfvertrouwen kan worden gezien. Dat kan één grote gebeurtenis zijn, maar ook opeengestapelde kleine voorvallen, waardoor je zelfvertrouwen niet werd ontwikkeld maar daaraan afbreuk werd gedaan. Waar is het begonnen? Werd er erg gelet op dingen die je verkeerd deed, of ging alle aandacht uit naar een broertje of zusje dat door een handicap meer aandacht nodig had, was de veiligheid thuis in het gedrang?

Als je de oorzaken uitdiept kun je inzicht en begrip op gaan brengen voor jezelf. Realiseer je dan als je ‘dat’ hebt doorgemaakt/ervaren het eigenlijk heel logisch is dat je honger naar positieve bevestiging zo groot is.

Leer het dan herkennen

Het is niet alleen belangrijk om te weten wat er ten grondslag ligt aan jouw onzekerheid. Het is ook belangrijk om situaties te leren herkennen. Bepaalde reacties kun je evalueren om te zien of ze door ervaringen uit je jeugd getriggerd worden. Zo leer je jezelf en de manier waarop jij kunt reageren steeds een beetje beter herkennen. Dat zal in het begin tijd en moeite kosten, maar wordt langzaamaan steeds makkelijker. Ik geef cliënten altijd een pen met een rood lampje dat ze aan kunnen knippen, als ze weer getriggerd worden door een onzeker gevoel. “Shit, ik voel mij onzeker…. Waar komt dat door?” Het is eigenlijk een oefening in het herkennen van een patroon waarmee je niet bent geboren, maar dat je uit een gevoel van bescherming voor jezelf hebt aangeleerd.

Ik vraag altijd aan een cliënt: “Onzekerheid is een mooie eigenschap. Noem eens positieve “kwaliteiten” op van iemand die onzeker is….” Dan wordt onder andere geantwoord: Voorzichtigheid – bescheidenheid – aardig zijn – behulpzaam zijn – alles heel goed willen doen – pleasen – controle houden – de kat uit de boom kijken – iedereen tevreden willen stellen, …

Het groeiproces begint bij jezelf

Sla je door in voorzichtigheid, dan ontstaat (faal)angst, sla je door in bescheidenheid en/of aardigheid dan loop je kans dat men over je heen walst, ben je te behulpzaam … dan loop je kans steeds meer werk op je nek te nemen en vergeet je jezelf.

Ga eens na welke positieve elementen bij jou de boventoon hebben. En denk dan eens per element na, wat er gebeurt als dit doorslaat. Dit wordt “valkuil” genoemd.

De volgende stap is na te gaan, wat “de uitdaging” voor jou wordt op de valkuil van elk element als dat doorslaat?

  • Voorbeeld 1: Voorzichtigheid – (faal)angst – doet een beroep op uitdaging durf (dus … stap eens uit je patroon van voorzichtig zijn maar zet dit om in ‘durf’).
  • Voorbeeld 2: Behulpzaamheid – je loopt vaak over van het werk en vergeet jezelf – de uitdaging kan zijn dat je eens ‘nee’ zegt en kijkt wat er gebeurt.
  • Voorbeeld 3: Je doet erg je best – complimenten blijven uit – accepteer dan ook eens dat ‘een 7 ook OK is, toch?’

Ga zo eens door…. en je zult ontdekken dat het afleren van in je jeugd opgelopen patronen (bedoeld om te overleven) nu is gestart.
Uiteindelijk ben jij degene die je zelfvertrouwen kan laten groeien. Mensen kunnen daar zeker behulpzaam bij zijn, zoals een coach of psycholoog of zelfs je werkgever of leidinggevende. Zij kunnen ja vaak goede handvatten aanbieden en samen met je ‘oefenen’. Je collega’s, werkgever of leidinggevende kunnen je positief stimuleren door je te wijzen op dingen die goed gaan, die je goed genoeg doet. Vraag er anders eens om. Maar uiteindelijk gaat het om wat jij over jezelf gelooft, hoe jij over jezelf denkt en of jij van het in je jeugd opgelopen patroon af wilt.

Nog even een waarschuwing

Sla niet door in een element, dan ontstaat er één (“je allergie”) die weer niet bij je past.

  • Voorbeeld 1: Voorzichtigheid – (faal)angst – durf – overmoed.
  • Voorbeeld 2: Behulpzaamheid – burnout – zeg eens nee – een wrik.
  • Voorbeeld 3: Je doet erg je best – complimenten blijven uit – accepteer dat een 7 ook OK is – je laat alles maar waaien.

Hier kun je een document downloaden waarin we de valkuil “onzekerheid” schematisch hebben weergegeven en de oefeningen hebben herhaald. Doe er vooral je voordeel mee.

Doe het niet alleen

Om helemaal alleen, zonder hulp, je zelfvertrouwen te verbeteren is moeilijk. Neem vrienden of familie in vertrouwen, waarmee je over je onzekerheden kunt praten. De manier waarop anderen jou zien kan jou alvast wat extra sterken.

Vaak is het niet alleen fijn maar ook heel stimulerend om samen met een goede coach aan je zelfbeeld te werken. Wij hebben al vele cliënten, tijdens re-integratietrajecten of burn-out begeleiding, geholpen sterker in hun schoenen te staan en zichzelf (opnieuw) te leren waarderen. Neem gerust eens vrijblijvend contact met ons op.